Францын элчин дэхь хүннүгийн үеийн үзэсгэлэнг үзсэн нь

Полито, Ариунзаяа, Лука бид хvннvгийн археологийн судалгааны 15 жилийн ойн vзэсгэлýнг vзэхээр Францын элчин рvv орсон билээ. Үнэндээ би хүннүгийн тухай бага зэрэг мэддэг боловч тэдний тухай музей байдаг эсэхийг ч мэддэггvй байлаа. Гэтэл санамсаргүйгээр үүнийг мэдэх аз завшаан тохиосон юм.

Улаанбаатраас өрнө зvгт шууд нисвэл 350 км орчим км-т Хангайн нурууны гайхамшигт ар талд орших Гол модны орчин нь шинэ чулуун зэвсгийн vеээс Түрэгийн үеийн соёлыг илэрхийлсэн харуулсан нээлттэй том ном гэлтэй. МФХАЭ-ийн эрэл хайгуулын талбар болсон энэхvv агуулахад хvннvгийн үеийн 387 булш хадгалагдан бий. Монголын язгууртны ариун дархан 6 оршуулгын газрын нэг болох энэхvv оршуулгын газрын зарим булшны хэмжээ 60 м-с давсан бөгөөд далан умардад чиглэлтэй байхад үүдэвч өмнө зүгт чиглэсэн байх. Эдгээр агуу байгууламжуудаас гадна чулуун цагиргаар тодорхойлогддог жижиг оршуулгууд байдаг тухай дурьдсан байсан.

Гол мад Т1 булш

Гол мад Т20 булшны малтмал





















Хүннүчүүд энэ амьтныг их шүтдэг байсан

Монголд малтсан хамгийн том оршуулга Монгол, Францын хамтарсан археологийн судлаачид тэмдэглэхдээ “Газар дээр vлдсэн ул мөрvvд зарим байгууламжийн агууллга байдлыг олж харахад хүргэж байсан ч бид малталтын өргөн дэлгэр байдлын талаар огт төсөөлөөгүй” гэжээ. Т1 булшийн бунханд хvрэхийн тулд 15м ухах шаардлагатай байсан бол Т20 булшийнх 18 м-ийн гүнд байжээ. Эдгээр оршуулгын гайхамшгийг талаар бодоход хүргэх адууны хөмөг, сүйх тэрэг тавилга зэрэг гарсан. Vvнийг бүтээхийн тулд мянга гаруй хүнийг татан оруулсан байх магадлалттай гэж таамаглажээ. Энэ нь удирдагч дээд зиндааныханд зориулагдсан байсан нь тодорхой болсон байна. Энэ бvхнээс дүгнэхэд маш өндөр зохион байгуулалттай холбоот улс байсан гэдгийг баталсан. Чухам яагаад Ханчууд Хvннv нараас эмээдэг байсныг өдгөө илvv тодорхой болгосон юм. 16 булш малтсаны 3 нь агуу том байсан бөгөөд эндээс мянга гаруй олдвор гарсан нь Хvннvгийн археологи нь Скиф, Хан буюу Ромын археологи гэдгийн нэгэн адил биеэ даасан мэрэгжил болсон байна.

Сvйх тэрэг ба хөгжсөн нийгэмлэг

Хvний биеийн vлдэгдэл олдворууд болон монгол болон европ хvмvvс хамтран амьдарч байсныг илэрхийлсэн бөгөөд тэдний нас, хvйс, биеийн ба тархины хэмжээ, зарим өвчнийг нь тодорхойëсон. Амьтдын vлдэгдлээр ангилал, хүйс, нас, муулсан цаг хугацаа зэргийг судалж гаргасан. Сvйх тэрэг болон морины хазаар чимэглэлийн баялаг байдлаас морь нь хvннv нарын нийгмийн амьдралд дээд зэргээр байр эзэлж байсныг харуулсан байна. Сав суулга, зэр зэвсэг, даавуу болон чимэглэлтэй холбоотойгоороо хөгжсөн нийгэмлэг байсныг нь илэрхийлсэн.

Сийрүүлэн бичсэн Sunnymn 2007.09.16