Жаргалсайханы санаа


..... Бид дотооддоо үйлдвэрлэх албагүй
-Манайхан “Уулын бу­гыг хараад унасан мо­рио мартах” шиг болж бай­на. Эдийн засгийн өөр хө­шүү­рэггүй мэт бүгд уул уурхайг шүтэх нь арай л явцуураад байх шиг?
-Төр засгийнхны үг хэл­лэг маш гоё болсон. Эдийн засгийг төрөлжүүлнэ л гэнэ. Сүүлийн үед бүр “солон­го­руулах” тухай ярьж байна. Ер нь хаа хаанаа гоё үг ол­ширч, ажил хоцроод байна.
Уул уурхайн баялгийг хөрсөн доороос гаргаж ирээд, дээр нь хүмүүсээ ажил­луу­лаад, өрсөлдөх чадвартай эдийн засагтай болох хэрэг­тэй. Гэхдээ тэд­гээр нь чухам аль аль салбар вэ. Манайхан үүнийгээ ду­гаар­лаж, яг ин­гэж хөгжүүлье гэж ярихгүй байгаа юм.
Энд мах, ноолуур, аялал жуучлал, мэдээллийн тех­нологи, уул уурхайн ло­жис­тик орно. Австрали, Өмнөд Африкт монгол инженерүүд ажиллаж байна. Монголчууд тун авьяаслаг хүмүүс. Чад­­варын хувьд хэнээс ч ду­тахгүй.
Гагцхүү сайн ажиллах хэрэгтэй. Тухайлбал, “Mongolian cashmere” гэдгийг Хол­­ливуд өмсөх ёстой. Тэнд өмсөхөөр бүх дэлхий өмсөнө гэсэн үг. Монгол мах гэдэг үг дэлхийд бараг сонсогдохгүй байна.
Манай хонины махны талаар их сонин ойлголттой байсан, ялангуяа япончууд. Гэтэл одоо тэд хонины мах идэх гээд байна. Учир нь, монгол залуус сүмогийн ер­төнцийг яагаад байлдан дагуулав гээд судалсан чинь нөхөд хонины мах иддэг байж таарсан.
Ноолуур гэж том салбар байна. Өнгөрсөн жил 220 сая ам.доллар хуваагаад өг­чихсөн. Тэглээ гээд өр­сөлдөх чадвартай болсон уу, үгүй. Харин мөнгөө зараад дууссан уу, тэгсэн. Одоо мон­гол ноолуур дэлхийд ноёл чадаж байгаа юу, үгүй. Тэгэхээр уул уурхайн ор­логоороо бусад салбарыг тэт­гэж, хөгжлийг түргэтгэх нь л чухал байна.

-Монгол төгрөг яагаад бусад валютаас сул байгаа юм бэ?
-Монголд инфляцийг ба­рихад нэг зүйл маш саад болдог. Тэр нь төгрөгийн со­лилцооны түвшин. Ялан­гуяа доллар, төгрөгийн харь­цаа. Учир нь бидний бүх хувцас гадаадад хийгд­сэн байгаа. Яах вэ заримыг нь дотоодод хийсэн л байх. Гэхдээ материалыг нь оруулж ирсэн. Нэг үгээр мон­­гол­чууд бүх зүйлээ гад­­наас авч байна. Манай ху­далдааны эргэлт ДНБ-ээсээ том. Цаашид ч томорно. Яагаад гэвэл бид дотооддоо үйлдвэрлэх албагүй. 2.5 сая хүнд үйлдвэрлээд ашиггүй байх нь. Тухайлбал, ма­шины үйлдвэр байлаа гэхэд, жилд доод тал нь 200 мян­ган машин үйлдвэрлэж, до­тоодын зах зээлд гаргадаг байх хэрэгтэй. Ярьж байгаа зүйлийг үйлдвэрлэхийн тулд оруулж буй анхны хөрөнгө оруулалтыг баталгаатай зах зээлээс төлөх шаардлагатай.
Тэгэхээр Монгол Улсын хувьд үйлдвэрлэл нэг их ашигтай биш. Харин бу­сад орны хийгээгүй юмыг барьж авах ёстой байх. Тийм учраас бид бүх зүй­лээ гаднаас авч ирж бай­гаа тохиолдолд тэдний инф­­­­­ляцийг оруулаад ирэх магад­лалтай. Нөгөөтэйгүүр манайх бага эдийн засагтай учраас гадаадын хөрөнгө оруу­лалтын түвшинг барьж байх ёстой. ...

Жаргалсайханы санаа Жаргалсайханы санаа Reviewed by https://paradigmmn.blogspot.com/ on 10:18 PM Rating: 5
Powered by Blogger.